اکنون کارشناسان میگویند با خشک شدن این تالاب نشانههایی از کویری شدن عرصههای فارس قابل مشاهده است. علمدار علمداری، کارشناس حوزه محیطزیست با اشاره به مزایای تالابها به مهر گفت: طی چند سال اخیر با خشک شدن دریاچهها و بهوجود آمدن پدیدههای ناشی از خشک شدن آنها، اهمیت تالابها درک شد درحالیکه در گذشته اینگونه نبود. وی با اشاره به مزایای وجود تالابها عنوان کرد: تالابها بهعنوان یک پدیده طبیعی عمل کرده و سیلابها را در خود ذخیره میکنند بهگونهای که همان مزایای سدها را دارند. این کارشناس با بیان اینکه تالابها ذخیرهگاه آب بهشمار میروند، ادامه داد: از دیگر مزایای آن میتوان به تغذیه سفره آبهای زیرزمینی از طریق تالابها اشاره کرد. علمداری افزود: علاوه بر این وجود تالابها در امرار معاش و زندگی مردم تاثیر بسزایی دارد بهگونهای که خشک شدن آنها خطراتی را به همراه داشته است.
وی گفت: در حوزه توریسم و گردشگری نیز تالابها نقش مهمی ایفا میکنند همچنین در زمینه اقلیم منطقه از بعد آب و هوایی نیز مؤثر است. وی با اشاره به اینکه غنیترین موادغذایی در کف تالابها وجود دارد، افزود: متأسفانه زمانی که تالابها خشک و معضلات و خطرات ناشی از آن نمایان شد مسئولان و مردم به نقش مهم تالابها در زندگی پی بردند. وی با تاکید بر اینکه تمام این معایب درخصوص دریاچه بختگان نیز صدق میکند، ادامه داد: این دریاچه در زمان پرآبی حدود 150هزار هکتار وسعت داشت و بیش از 160 گونه پرنده مهاجر و بومی در آن زندگی میکرد. علمداری با اشاره به اینکه ورودی بختگان آبشیرین بود، بیان کرد: از طرف دیگر بیش از دهها روستا در اطراف تالاب از علوفه آن برای چرای دام استفاده میکردند و شرایط مهمی برای جذب توریسم بهوجود آورده بود که با خشک شدن تالاب تمام این مزایا از بین رفت.
نابودی باغات انجیر استهبان
وی با اشاره به تاثیر مستقیم خشک شدن تالاب بختگان بر انجیرستانهای استهبان ادامه داد: با خشک شدن این دریاچه انجیرستانهای استهبان که بیش از هزاران سال قدمت داشتند از بین رفت. این کارشناس حوزه محیطزیست درخصوص بروز مشکلاتی برای روستاهای اطراف دریاچه گفت: با خشک شدن دریاچه بیش از 50 تا 60 درصد روستاییان که زندگیشان با حیات دریاچه گره خورده بود مهاجرت کردند زیرا اراضی کشاورزی آنها دچار خشکی و بیآبی شد. وی با بیان اینکه اراضی روستاییان اطراف دریاچه نیز دچار شوری شده، اظهار داشت: وجود ریزگردها و پراکنش آن در منطقه باعث شد که اراضی کشاورزی مردم شور شود و این امر نیز مشکلاتی را برای مردم بهوجود آورد.
علمداری با بیان اینکه دریاچه بختگان در منطقه شرق استان وجود دارد، گفت: در واقع کویر سیرجان در 30 کیلومتری شهرستان نیریز که دریاچه در آن واقع شده قرار دارد. وی افزود: در زمان پرآبی دریاچه بختگان بهعنوان سپر حفاظتی مانع از ورود اقلیم کویری به منطقه و استان فارس میشود اما در حال حاضر با خشک شدن دریاچه شرایط تغییر کرده است. این کارشناس حوزه محیطزیست اظهار داشت: در گذشته مناطق اطراف بختگان شرجی بود اما در حال حاضر بهدلیل خشکی دریاچه آب و هوای منطقه خشک شده است. وی با اشاره به مشاهده برخی از نشانههای ورود کویر به استان فارس افزود: از زمانی که تالاب خشک شده شرایط برای اتصال کویر به داخل استان و پیشروی اقلیم کویری به فارس فراهم شده و هماکنون نشانههایی از آن نیز دیده شده است.
علمداری ادامه داد: ورود کویر به داخل استان باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و کاهش اقلیم رطوبتی منطقه شده و در حال حاضر تاثیر آن روی انجیرستانهای استهبان و منطقه قابل مشاهده است. این کارشناس حوزه محیطزیست گفت: در حال حاضر شرایط کویری و ورود بیابان به استان باعث شده که پوشش گیاهی در منطقه رشد و تولید مثل کافی نداشته و مشکلاتی را بهوجود آورده است. وی با تاکید بر لزوم اقدامی سریع برای خروج بختگان از این وضعیت بیان کرد: در تاریخچه سدسازی در استان فارس نخستین سد درودزن بوده که در استان برای تامین آب 43هزار هکتار اراضی زده شده اما در حال حاضر بیش از 130 هزار هکتار اراضی زیرکشت در اطراف این سد وجود دارد که این امر در خشک شدن بختگان مؤثر بوده است. علمداری با تاکید بر لزوم اختصاص حقابه دریاچه بختگان عنوان کرد: متأسفانه بیش از 95 درصد از آبهای استان فارس صرف منابع کشاورزی میشود و دیگر آبی برای اختصاص حقابه دریاچهها باقینمیماند.
نگرانی از ورود کویر به داخل فارس
معاون نظارت و پایش محیطزیست استان فارس هم در این خصوص گفت: این استان با توجه به شرایطی که دارد و همجواری با استانهای هرمزگان، یزد و کرمان قابلیت ورود کویر را دارد. محسن جعفرینژاد ادامه داد: از اینرو دریاچهبختگان در زمان پرآبی بهعنوان حائلی برای جلوگیری از ورود کویر به استان فارس به شمار میرفت اما در حال حاضر با خشک شدن این دریاچه شرایط تغییر کرده است. وی ادامه داد: درحالحاضر پدیده ریزگردی که در منطقه وجود دارد نشاندهنده ورود کویر به استان و کویرزایی است که باید هر چه سریعتر با احیای تالاب از ادامه این روند جلوگیری شود. معاون نظارت و پایش محیطزیست استان فارس افزود: در حال حاضر شرایط دریاچه و کویری شدن منطقه نگرانیهای را به همراه دارد.